Slaap, energie, zin in seks, gewicht, stemming, gezondheid...dit wordt onder andere geregeld door onze HORMONEN. Vooral wij vrouwen, praten met enige regelmaat over onze hormonen, nogal wisselende hormonen. Wist je dat wij (vrouwen & mannen) ongeveer 100 hormonen hebben? En dat de hormonen die wij de schuld geven, van onze wisselende stemmingen gedurende de menstruatiecyclus, nog geen 5% van het totaal is. Krachtige stoffen dus die hormonen. In dit blog leggen we uit wat hormonen zijn en welke rol ze spelen in het lichaam.
Wat Zijn Hormonen? Een Introductie tot de Chemische Boodschappers
Hormonen zijn dé boodschappers in het lichaam. Ze zetten oneindig veel processen in het lichaam in gang, of remmen deze juist, alles met als doel het natuurlijk evenwicht (de homeostase) te handhaven. Het natuurlijk evenwicht kan je vergelijken met marges. Hormonen zorgen bijvoorbeeld dat de bloedsuikerspiegel, de lichaamstemperatuur, de zuurgraad (ph-waarde) binnen die waardes blijven, terwijl prikkels zoals bijvoorbeeld kou, warmte, beweging, stress, voeding, giftige stoffen die waardes doen stijgen of dalen, waardoor het natuurlijke evenwicht verstoort.
De Communicatie van Hormonen: Het Proces van Signalering en Aanpassing
In de hersenen zit het regelcentrum. Eén deel van de hersenen, de hypothalamus, signaleert de prikkel of verstoring en geeft een opdracht aan een ander in de hersenen, de hypofyse. Deze geeft één of meerdere organen de opdracht om hormoon af te geven. Signaleert de hypothalamus dat de waardes weer normaal zijn, dan geeft deze een seintje dat de afgifte van het hormoon kan stoppen. Het proces van signaleren en bijstellen gaat de hele dag door.
Stel je hebt net een heerlijk taartje met je vriendinnen gegeten, zo’n lekkere zoete met echte suikers. Het gevolg is dat die bloedsuikerspiegel omhoogschiet, in de hersenen wordt dit gesignaleerd, er gaat een signaal naar de alvleesklier, die vervolgens insuline afgeeft, om de bloedsuikerspiegel te verlagen. Als de bloedsuikerspiegel weer binnen de marges zit, krijgen de hersenen weer een seintje en stopt de afgifte van insuline. Het natuurlijk evenwicht is weer terug.
Verstoorde Hormooncommunicatie: Oorzaken en Gevolgen
Voordat een hormoon zijn werk kan doen, moet deze geactiveerd worden. Hiervoor is een receptor (ontvanger) nodig. Vergelijk een receptor met een slot en het hormoon met een sleutel. Pas als de juiste sleutel in het slot zit, kan het hormoon zijn werk doen.
Voor een goede communicatie is het van belang dat het hormoon voldoende aanwezig is, maar ook dat er voldoende én gezonde receptoren aanwezig zijn. Door verschillende omstandigheden, denk aan langdurige stress, medicatie, suikers, weinig vocht kan de kwaliteit van de receptoren verslechteren of het aantal receptoren verminderen, waardoor het hormoon niet geactiveerd kan worden. Probeer eens een sleutel in een verroest of vervormd slot te doen. Ik krijg er in elk geval geen deur mee open!
De hormonen werken niet meer zoals ze horen te werken en het natuurlijk evenwicht blijft verstoord. En jij, krijgt (vage) gezondheidsklachten en een hormoonhuishouding die schommelt. Vooral wij vrouwen, zijn erg gevoelig als er verstoringen in de hormoonhuishouding zijn.
Optimaliseer Je Hormoonhuishouding: Voeding, Training, en Minder Stress
Persoonlijk vind ik het fascinerend hoe het lichaam in elkaar steekt! Ik vergelijk het lichaam vaak met een fabriek. Alles in het lichaam is goed op elkaar afgestemd, net als in een fabriek. Zolang er goed onderhoud aan de machines wordt gepleegd, de grondstoffen aanwezig zijn, de communicatie goed verloopt en er voldoende personeel is, werkt de fabriek op volle toeren. Slecht onderhoud, overuren, personeel wat op hun tenen loopt, zorgt voor haperingen in het proces en minder kwaliteit van de eindproducten. En dat is precies wat er in het lichaam gebeurt.
Gelukkig hebben we zelf een flinke vinger in de (havermout)pap als het gaat om onze gezondheid. Gezonde voeding, trainen volgens je cyclus, minder stress en voldoende slaap, helpen jou om fit en gezond oud(er) te worden. Als het om trainen gaat, is vooral krachttraining gericht op vrouwen belangrijk.
Als je de veertig gepasseerd bent, krijg je te maken met de premenopauze. Je hormoonhuishouding begint dan te veranderen. Er zijn allerlei symptomen van de premenopauze. Juist in deze fase geldt dat hoe beter jij voor jezelf zorgt, hoe makkelijker je erdoorheen gaat. Dus ook hier geldt: jij hebt zelf invloed op hoe maximaal of minimaal de symptomen zijn. Ga dus voor de juiste voeding voor jou, train met workouts die hormoonvriendelijk zijn, zorg voor ontspanning en slaap voldoende.
Wil jij met hormoonvriendelijke en vrouwspecifieke workouts en trainingsprogramma's aan de slag? Word dan lid van Studio C Online. Ik word lid!
Wil je echt iets veranderen en wil je daarbij begeleiding? Doe dan mee met het Fit40 College.
Liane is hormoontherapeut en trainster binnen het Studio C Online platform.
